Burgers een stem! Zullen we een beweging maken?

Op dit moment, zijn de verkiezingsprogramma’s van de landelijke politieke partijen (bijna)klaar. Zullen we als burgers de maatschappelijke beweging die al jaren gaande is in steden en dorpen een stap verder brengen? De urgentie is hoog. Ons voorstel is te experimenteren met Crowdocracy. Een methode waarbij gebruik gemaakt wordt van de digitale mogelijkheden, waarbij net als met crowdfunding, gebruik gemaakt wordt van de kracht van de groep. We werken als burgers, met elkaar, op een Wikipedia-achtige manier, rustig aan een agenda voor de komende periode.

Dit voorjaar verscheen het boek Crowdocracy[1]. Over hoe we met elkaar, als burgers (de crowd) beleid kunnen maken en een visie kunnen ontwikkelen, en hoe de overheid dat kan ondersteunen. Dat boek maakt bewust, dat het belangrijk is de stem van burgers te horen, omdat burgers met elkaar slimmer zijn dan politici. Ons inziens kan Crowdocracy een manier zijn, om de brug te bouwen tussen de woede, angst, wantrouwen en geweld, die op dit moment merkbaar zijn in onze samenleving en de bloeiende initiatieven en vernieuwingsbewegingen op alle belangrijke maatschappelijke terreinen. Een manier om de democratie een nieuwe impuls te geven.

Burgers een stem, beginnen bij de basis: waarderen wat er is/uitgangspunten en waarden

Dat kan lokaal en landelijk. Op basis van verzamelde kennis en inbreng wordt stil gestaan bijfundamentele vragen die op dit moment aan de orde zijn. Kunnen we met elkaar stap voor stap zichtbaar maken, wat werkt en helpt ontwikkelen, en wat de ontwikkeling juist niet helpt.  En zo terreinen als economie/duurzaamheid, politiek/democratie, gezondheid/voedsel, klimaat, onderwijs, bewustwording/spiritualiteit/religie verkennen. Kunnen we verbeelden wat er kan: gebaseerd op waarden waar iedereen het mee eens is: “menswaardig, coöperatief en solidair, ecologisch, rechtvaardig, democratisch en transparant”[2]. Door op deze manier vanuit eenheid te werken, met respect te luisteren naar elkaar, kunnen we vanuit gedeelde waarden een nieuwe maatschappelijke visie met elkaar vorm geven, zo dat we als burger ook zelf stappen kunnen zetten.

Interessant om straks naast de gebruikelijke verkiezingsdebatten tussen lijsttrekkers, een vraaggesprek te zien in een programma als Tegenlicht, waarin de resultaten van ‘Burgers een stem’[3] ingebracht worden. Op deze manier kunnen we als burgers het dagelijkse spanningsveld waarin politici moeten opereren: dat ze hete maatschappelijke vragen van vandaag proberen op te pakken, helpen constructief te gebruiken. Dit proces is in alle dorpen en steden al volop gaande, maar is tot op heden nog niet zo uitgekristalliseerd. Is dit het moment om als burgers de aanzet te geven, om het verder uit te laten kristalliseren, en de maatschappelijke ontwikkeling verder vorm te geven?

Een paar overwegingen:

Vooraf:

- We weten uit onze jonge geschiedenis (Mandela en Gandhi) dat een helder fysiek maatschappelijk doel (afschaffen van apartheid, onafhankelijkheid van Groot-Brittannië) grote positieve krachten vrij maakt. We hebben nu ook digitale middelen ter beschikking om aan draagvlak te werken en gezamenlijke kennis te ontsluiten. Werken aan een gezamenlijk hoger doel, als vertrekpunt, werkt samenbindend en als katalysator. Net zoals woede of angst samenbindend werkt…Een onderdeel van het Crowdocracyproces kan het formuleren van het gedeelde hogere doel, als vertrekpunt, zijn.

- Burgers een stem geven en/of als inwoner je stem samen laten horen, kan een effectieve oplossing zijn, om de weeffout die in de triaspolitica is gegroeid op te lossen. Hierbij zijn wetgevende en uitvoerende macht teveel in één hand gekomen (die van de overheid)[4]. Dank zij digitale middelen kunnen we nu de wetgevende macht op een nieuwe manier leggen waar die hoort. Bij burgers!  Zo kan Crowdocracy een onderdeel zijn van het antwoord op de wereldwijde vraag om burgers en overheid opnieuw te verbinden.

- We zijn al eeuwen als samenleving en inwoners, verstrikt in de dramadriehoek. In de dramadriehoek herken je daders/redders, slachtoffers en toeschouwers. Vooral de vraag ‘wie de schuld heeft’ staat centraal.  We lijken nu maatschappelijk eerder een stap terug te doen dan vooruit. Kunnen we de huidige situatie beschouwen als eenaanloopje om als beschaving een stap vooruit te maken?

- Door als inwoners je te laten horen en te luisteren naar elkaar, kunnen we de behoefte aan nieuwe gedeelde zingeving verder brengen. We kunnen dat doen door die zingeving met elkaar vorm te geven en te ontdekken. “Alles is gebaseerd op relaties, wederzijds respect, luisteren, samenwerking en dienstbaarheid. Mensen en organisaties sluiten aan vanuit deze houding” (Care first)[5].

Hoe kan het werken:

- Het proces verloopt in fasen: mensen betrekken, informatie verzamelen, zienswijzen uitwisselen,  de beste argumenten komen vanzelf bovenaan te staan, co-creëren, oplossingsvoorstellen maken, besluitvorming, implementatie. Het lijkt een goed moment voor een verdere verdiepingin al die steden en dorpen waar vaak al jarenlang gewerkt wordt aan een nieuwe sociale duurzame toekomst.

Resultaten van off-line bijeenkomsten in dorpen en steden, kunnen online ingebracht worden door burgers.

- Burgers een stem  geven werkt vanuit een positieve intentie met de focus op Nederland. Om zo, bij te dragen aan Europa en de wereld vragen. Bijvoorbeeld op gebied van klimaat, milieu en armoede. Dus niet door vanuit woede of angst, af te sluiten en uit te sluiten, maar stap voor stap, vanuit het waarderen van de situatie zoals die is, vanuit gedeelde waarden, verbeelden wat er kan, en te werken aan praktische voorstellen. Bij een focus vanuit een positieve intentie, zijn de harten open en worden zaken benoemd met een open blik en open mind[6]. Door het proces te beginnen met het waarderen van de situatie zoals die feitelijk is en ervaren wordt, kunnen burgers, overheid, ondernemers en maatschappelijk middenveld opnieuw verbinden. Er komt versnelling als bestuurders en politici de kans van luisteren naar burgers op deze wijzeherkennen. Het wordt leuker, de oplossingen worden beter, draagvlak wordt gecreëerd, door alle belangrijke stemmen van burgers te betrekken. Lobbyende bedrijven, of belangengroepen krijgen een heldere plek in het proces. We zijn benieuwd hoe polderen 3.0 eruit komt te zien!

- De agenda, kan veelomvattend en breed opgezet zijn, bijvoorbeeld rond de vraag: “Hoe werken wij landelijk of in onze gemeente aan de 17 duurzame ontwikkelingsdoelen van de VN?” Gefocust opgezet zijn: “Hoe bouwen we aan een economie vanuit care in Nederland?” of “Hoe maken we een klimaat-neutrale gemeente?” Of “Hoe gaan we om met radicalisering?”. En ook klein of lokaal opgezet zijn, rond een specifieke vraag die speelt: “Hoe kunnen we beleid ten aanzien van honden in onze gemeenschap goed vormgeven (hondenpoep, uitlaatveldjes, vuilnisbakken e.d.)

- Door lokaal, landelijk en internationaal op deze wijze beweging te maken. Kunnen we als burgers als katalysator dienen om de wereldwijde beweging die al lang gaande is verder uit te laten kristalliseren. Met doelen die iedereen in de wereld graag wil, met vrijheid en ruimte om daar lokaal, individueel en samen juist een eigen invulling aan te geven. Zo kunnen we als burgers de idee van Benjamin Barber, die het interessante boek schreef: “If Mayors rule the world”, een stap verder brengen en ervaring op doen met de prikkelende vraag: “If Citizens rule the world…” Wij herkennen in Crowdocracy de mogelijkheid om individuele bewustwording, doelgericht en organisch te bundelen met lokale vernieuwing, en landelijke-  en internationale ontwikkeling.

De ‘hete’ maatschappelijke vragen waar we voor staan in de wereld zijn zo omvattend, fundamenteel en complex, dat we maar één alternatief hebben, willen we overleven als soort: samenwerken. Luisteren, echt luisteren naar het tegengeluid, op zoek naar de informatie erachter. Uit de wij/zij dynamiek stappen. Aansluiten op verschillende waardesystemen van verschillende bevolkingsgroepen. Met respect voor verschillen, gebruik maken van verschillen. Samen werken aan een gezamenlijk hoger doel. Al doende nieuwe zingeving ontwikkelen met menselijke maat.

Het samen luisteren naar de stem van de burgers is een constructieve methode om ons menselijk potentieel te benutten.

Burgers een stem, een volgende stap in de Nederlandse democratie?! Het lijkt ons belangrijk om deze nieuwe mogelijkheid stap voor stap met elkaar te ontdekken en vorm te geven. Zo verheugen we ons op de komende landelijke- en gemeenteraadsverkiezingen! Het lijkt ons geweldig als komende periode in steden en dorpen aansluitend op de talloze experimenten met de doe-democratie en met bewonersinitiatieven en sociale ondernemingen, dit fundamentele gesprek gevoerd wordt: Wat voor wereld willen we creëren in onze gemeenschap? Op welke waarden gebaseerd, wat helpt daarbij, en wat juist niet. Wat kan ik daaraan doen, en wat kunnen we met elkaar daaraan doen? En die informatie samen te brengen via digitale inbreng van burgers…

Doet u mee? We zijn benieuwd naar uw reactie, suggesties, eventuele bijdragen.

29 september 2016

Peter van der Vliet[7]

info@vandervliet.nu

[1] Crowdocracy – Watkins en Stratenus (2016)

[2] Gemende goed economie – https://gemenegoedeconomie-ev.netwerkprogramma.nl/

[3] Werktitel: in voor betere suggesties

[4] Crowdocracy blz. 170.

[5] Care first, naar een Care first economie, waarin care voor jezelf, anderen en je omgeving centraal staat. Louis Bothlink

[6] Scharmer – One earth, Two social fields (8-2016 www.huftingtonpost.com)

[7]Peter werkt sinds 2008 met een ontwikkelgroep aan de vraag: “Hoe ziet politiek eruit die uitgaat van eenheid?”. Is mede initiatiefnemers van het Coöperatief Gooise Meren en als consultant actief op ‘hete plekken’ waar de nieuwe samenleving ontstaat.